کد مطلب:29562 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » اعتقادات

اگر معناي اطاعت از خدا دست كشيدن از تمام لذتها است، پس اين لذات دنيوي براي چه آفريده شده است؟ حد تعادل استفاده از لذات تا كجا است؟

اطاعت از خدا به معناي محروميت از همه لذتها نيست، بلكه عدم دل بستگي به لذات و غرق شدن و زياده روي در لذات جسماني و تمايلات حيواني است .

به معناي اصل اين كه انسان طالب لذت باشد، از نظر قرآن مورد تأييد است، زيرا يك ميل فطري و طبيعي است، ولي نبايد اين ميل رها و افسار گسيخته باشد. قرآن مجيد كساني كه بيهوده خود يا ديگران را از نعمتهاي الهي محروم مي كنند، نكوهش مي كند و مي فرمايد: قل مَن حرّم زينة اللَّه التي أخرج لعباده؛ بگو چه كسي زينت خدا را كه براي بندگان خود آورده و روزيهاي پاك و پاكيزه را منع كرده است؟!.(1)

اگر در قرآن و روايات اسلامي در استفاده از زينتها و لذات، به محدوديت هايي بر مي خوريم، به خاطر لذت و زينت بودن آنها نيست، بلكه به دليل مانع بودن لذّتها از وصل انسان به لذايذ ابدي و اُخروي (لذتهاي برتر و پايدارتر) است.

پس آن چه ممنوع است، پرداختن انسان و مشغول شدن او به لذتهاي دنيوي است، به شكلي كه از زندگي آخرت غافل شود. قرآن مجيد مي فرمايد: براي مردم تمايل و دوستي خواستههاي نفساني چون زنان و فرزندان و هَميانهاي پر از طلا و نقره و اسبهاي نشان دارد و چارپايان و مزارع قرار داده شده است. اينها متاع زندگي دنيا است و نزد خدا، منزل گاه نيكو و ابدي براي بازگشت انسان وجود دارد.(2) پس بايد در انتخاب، نهايت دقت را مبذول داشت. بر اين اساس لذتها، از نظر ارزش، شدت و ضعف دارد. اگر لذّتي زودگذر دنيا، مانع لذت پايدار و جاودانه اخروي شود و عذاب را در پي داشته باشد، از نظر عقل ارزش منفي صدر در صد دارد و از نظر شرع ترك آن واجب است. اما بعضي از لذايذ دنيوي موجب عذاب نميشود، ولي از بيشتر لذايذ آخرت، محروم مي كند. اين نوع التذاذ در شرع، مكروه شمرده شده است. برخي از لذتها صرفاً مزاحم با لذايذ خاص اولياي الهي است، كه در شرح مباح شمرده شده، ولي اولياي الهي از اين نوع لذتها حتي المقدور پرهيز مي كنند.(3) برخي از لذتها نيز توصيه شده است مانند ارتباط زناشويي و خوردن براي سلامت جسماني. حد تعادل، عدم تعارض با لذات اخروي مي باشد.

پي نوشتها:

1. اعراف (7) آيه 32.

2. آل عمران (3) آيه 14.

3. محمد تقي مصباح، اخلاق در قرآن، ج 2، ص 230 - 190.